Bệnh tiểu đường gây nhiều biến chứng nguy hiểm đến thận, tim mạch… Bệnh võng mạc do tiểu đường cũng là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa. Vậy phải phòng ngừa biến chứng mắt khi bị tiểu đường như thế nào?
Đi khám mắt định kỳ khi mắc bệnh tiểu đường
Bệnh tiểu đường có thể dẫn tới những biến chứng ở mắt, đặc biệt là võng mạc, từ những tổn thương rất nhỏ như phình vi mạch, nốt xuất huyết… đến những tổn thương nặng nề hơn như gây chảy máu trong mắt dẫn đến co kéo, bong võng mạc và mù lòa.
Vì vậy kiểm tra mắt định kỳ là rất cần thiết, dù người bệnh chưa thấy triệu chứng gì bất thường ở mắt.
Nước ta hiện có khoảng 2 triệu người mắc bệnh tiểu đường nhưng đến 65% không biết mình bị mắc bệnh này. Có hai dạng: tiểu đường type 1 (phụ thuộc insulin) chiếm 10%, thường gặp ở người trẻ, có triệu chứng ăn nhiều, uống nhiều, tiểu nhiều, gầy đi nhanh chóng; tiểu đường type 2 (không phụ thuộc insulin) chiếm 90%, xuất hiện ở người trên 30 tuổi, béo phì, ít triệu chứng, diễn tiến âm thầm.
Các biến chứng mắt do tiểu đường
Đục thủy tinh thể:
(còn gọi là cườm khô) do tiểu đường thường xuất hiện sớm, diễn tiến nhanh, đều ở cả hai mắt. Đục thủy tinh thể sẽ gây nhìn mờ và cần phải được phẫu thuật để thay thủy tinh thể nhân tạo.
Bệnh glaucoma:
(hay cườm nước) làm tăng nhãn áp khiến cho người bệnh có cảm giác đau nhức mắt dữ dội và có thể gây giảm thị lực thậm chí mù lòa. Bệnh glaucoma có thể điều trị bằng phẫu thuật hay nội khoa.
Tổn thương võng mạc:
Đường huyết và huyết áp của người bệnh không được kiểm soát tốt trong một thời gian dài khiến các mạch máu nhỏ ở võng mạc rất dễ bị hư tổn. Một số mạch máu sẽ bị dày lên và do đó giảm chức năng cung cấp máu cho võng mạc.
Để cung cấp đầy đủ máu nuôi võng mạc, nhiều mạch máu mới sẽ xuất hiện nhưng các mạch máu mới này rất yếu và dễ vỡ. Khi các mạch máu này bị vỡ, máu thoát vào thủy dịch ngăn cản ánh sáng đến võng mạc.
Triệu chứng đầu tiên là nhìn mờ, có các đốm trước mắt hay triệu chứng ‘Ruồi bay”. Tổn thương võng mạc thường kéo dài nhiều năm. Khi các mạch máu vỡ ra và thành sẹo, võng mạc sẽ bị co kéo và bong tróc khỏi đáy mắt. Bong võng mạc nhiều sẽ gây mù lòa nếu không được phát hiện sớm và điều trị bằng laser quang đông.
Phòng biến chứng ở mắt khi bị tiểu đường như thế nào?
- Để phòng ngừa, phát hiện sớm và kiểm soát biến chứng mắt do tiểu đường, người bệnh tiểu đường nên:
- Cố gắng giữ đường huyết và huyết áp ổn định thật tốt (chỉ số HbA Ic < 6,5% và HA < 130/80 mm Hg).
- Nên khám mắt tối thiểu mỗi năm một lần. Bác sĩ nhãn khoa sẽ khám thị lực, đo thị trường,soi đáy mắt để có quyết định điều trị thích hợp. Chụp võng mạc huỳnh quang cũng giúp xác định tình trạng võng mạc của người bệnh.
- Nếu có thai, nên khám nhãn khoa mỗi 3 tháng một lần. Nếu bạn dự định có thai, nên đề nghị bác sĩ nhãn khoa khám đáy mắt cho bạn trước.
Người bị tiểu đường nên đi khám ngay nếu thấy có những dấu hiệu sau:
- Nhìn mờ hay nhìn thấy hai hình (nhìn đôi hay song thị).
- Có triệu chứng ruồi bay trước mắt, nhìn hay bị chói.
- Có các đốm đen hay quầng tối khi nhìn vào mặt phẳng trắng (ví dụ bức tường).
- Ấn nhẹ vào mắt gây cảm giác đau.
- Giảm hay mất thị lực đột ngột.
Vì hiện nay chưa có một loại thuốc nhỏ mắt hay dạng thuốc viên uống nào điều trị có hiệu quả rõ ràng trong việc phòng ngừa các biến chứng võng mạc cũng như biến chứng đục thủy tinh thể do tiểu đường.
Do vậy, phải kiểm soát thật tốt đường huyết, giữ mức đường huyết trong vùng an toàn. Kiểm soát huyết áp, ngưng hút thuốc lá. Tầm soát và theo dõi định kỳ sẽ giúp bạn giữ cho đôi mắt luôn khỏe mạnh.