Người bệnh tiểu đường không chỉ cần chế độ tập luyện phù hợp mà cần cả một chế độ ăn kiêng hiệu quả. Việc ăn kiêng sẽ không khó khăn, nếu như tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc dinh dưỡng. Chúng ta có thể tham khảo một số nguyên tắc sau để xây dựng thực đơn ăn kiêng hợp lý cho bệnh nhân tiểu đường.
Những nguyên tắc trong việc chế độ ăn kiêng dành cho bệnh nhân tiểu đường
Trước khi bước vào chế độ ăn kiêng, bệnh nhân tiểu đường cần có một cái nhìn đúng đắn về việc ăn kiêng. Chúng ta ăn kiêng không có nghĩa là từ bỏ hết tất cả các chất, mà vẫn phải duy trì đầy đủ chế độ mỗi ngày để cơ thể có thể hoạt động khỏe mạnh. Bệnh nhân tiểu đường chỉ cần tuân thủ các nguyên tắc như sau:
- Uống đủ nước mỗi ngày
- Chia nhỏ bữa ăn (ít nhất 4 bữa), nên ăn bữa phụ buổi tối để tránh bị hạ đường huyết
- Ăn uống điều độ, không để tình trạng quá đói hoặc quá no
- Không nên ăn uống quá kiêng khem mà cần bố sung đầy đủ các chất dinh dưỡng : Chất đạm, chất béo, bột đường, vitamin, muối khoáng, chất xơ,…
- Nên vận động sau khi ăn, tránh nằm, ngồi một chỗ sau ăn, dành thời gian tập luyện thể dục, thể thao để đảm bảo sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
Bệnh nhân tiểu đường nên ăn gì.
Bệnh nhân tiểu đường nên ăn uống đầy đủ dưỡng chất để bổ sung năng lượng cho cơ thể. Chúng ta có thể chọn lọc thực phẩm để vừa cung cấp đủ chất mà không làm tăng đường huyết. Trong đó người bệnh cần bổ sung những nhóm thực phẩm như sau:
Nhóm đường bột: Ngũ cốc nguyên hạt, đậu đỗ, gạo còn vỏ cám, rau củ… được chế biến bằng cách hấp, luộc, nướng, hạn chế tối đa rán, xào… Các loại củ như khoai sắn cũng cung cấp khá nhiều tinh bột, nên nếu người bệnh tiểu đường ăn các loại này thì cần phải giảm hoặc cắt cơm.
Nhóm thịt cá: Những món như cá, thịt nạc, thịt gia cầm bỏ da, thịt lọc bỏ mỡ, các loại đậu đỗ… được chế biến đơn giản như hấp, luộc, áp chảo nhằm loại bớt mỡ.
Nhóm chất béo, đường: Các thực phẩm có chất béo không bão hòa được ưu tiên trong chế độ ăn của người bệnh tiểu đường như dầu đậu nành, vừng, dầu cá, mỡ cá, olive…
Nhóm rau: Người bệnh tiểu đường nên ăn rau nhiều hơn trong thực đơn của mình thông qua các cách chế biến đơn giản như ăn sống, hấp, luộc, rau trộn nhưng không nên sử dụng nhiều loại sốt có chất béo.
Hoa quả: Người bệnh tiểu đường cần tăng cường ăn trái cây tươi, không nên chế biến thêm bằng cách cho thêm kem, sữa, hạn chế ăn các loại quả chín ngọt như: sầu riêng, hồng chín, xoài chín…
Cũng theo Viện dinh dưỡng quốc gia, tỷ lệ giữa các thành phần sinh năng lượng trong bữa ăn hàng ngày của người bệnh tiểu đường được xác định cụ thể như sau sẽ rất tốt trong ổn định, điều trị bệnh:
- Protein: lượng protein nên đạt 1- 1,2 g/kg/ngày đối với người lớn, tức là tỷ lệ này nên đạt tương đương 15- 20% năng lượng khẩu phần.
- Lipit: Tỷ lệ chất béo nên là 25% tổng số năng lượng khẩu phần, không nên vượt quá 30%. hạn chế các axit béo bão hòa .Điều này giúp ổn định đường huyết, ngăn ngừa xơ vữa động mạch
- Gluxit: Tỷ lệ năng lượng do gluxit cung cấp nên đạt từ 50-60% tổng số năng lượng khẩu phần của người bệnh tiểu đường. Nên chọn lựa loại thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp như : gạo lức, bánh mì đen,yến mạch, các loại đậu nguyên hạt…
Người bệnh tiểu đường nên ăn kiêng như thế nào?
Người bệnh tiểu đường nên hạn chế tối đa các loại thực phẩm sau:
- Hạn chế ăn gạo trắng, bánh mì, miến, bột sắn dây, các loại củ nướng
- Hạn chế các thực phẩm chứa chất béo bão hòa, nhiều cholesterol gây nguy cơ tăng bệnh tim mạch, không tốt cho sức khỏe nói chung và người bệnh tiểu đường nói riêng.
- Người bệnh tiểu đường không nên ăn thịt lợn mỡ, phủ tạng động vật, da của gia cầm, kem tươi, dầu dừa, các loại bánh kẹo ngọt, mứt, sirô, các loại nước có ga…
- Hạn chế tối đa các loại hoa quả sấy khô, mứt hoa quả… bởi loại này chứa một lượng đường rất cao, không hề tốt cho sức khỏe người bệnh.
Ngoài việc tuân thủ nguyên tắc ăn kiêng, bệnh nhân tiểu đường cũng cần sự duy trì lâu dài. Vì vậy, hãy luôn tạo thói quen để có chế độ ăn uống lành mạnh và góp phần làm giảm thiểu lượng đường trong máu.