Những người mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 hoặc bệnh tiểu đường tuýp 2 có thể sẽ chịu các tác động của protein nếu kế hoạch ăn của họ chủ yếu dựa trên protein. Biện pháp tốt nhất là tìm hiểu mức độ đường huyết của bạn phản ứng như thế nào với các bữa ăn, để bạn có thể đánh giá đúng nhu cầu insulin, cũng như cân đối được lượng protein cho người tiểu đường phù hợp.
Protein tác động tới mức đường huyết như thế nào?
Ngoài việc giúp cơ thể phát triển, protein cũng được cơ thể phân hủy thành glucose và sử dụng làm năng lượng (một quá trình được gọi là gluconeogenesis¹).
Nếu bạn hoạt động thể chất nhiều và đang theo đuổi chế độ ăn ít carbohydrate thì protein có thể được phân hủy thành glucose để bổ sung năng lượng cho cơ thể.
Glucose được phân hủy từ protein sẽ kém hiệu quả hơn so với việc phân hủy từ carbohydrate, do đó bất kỳ tác động nào của protein lên mức đường huyết sẽ xảy ra chậm hơn trong khoảng vài giờ sau khi ăn.
Những người mắc bệnh tiểu đường týp 1 hoặc bệnh tiểu đường týp 2 có thể sẽ chịu các tác động của protein nếu kế hoạch ăn của họ chủ yếu dựa trên protein. Biện pháp tốt nhất là tìm hiểu mức độ đường huyết của bạn phản ứng như thế nào với các bữa ăn, để bạn có thể đánh giá đúng nhu cầu insulin, cũng như cân đối được lượng protein phù hợp.
Lượng protein hàng ngày
Khoảng 10-35% lượng calo hàng ngày của bạn nên đến từ protein. Lượng protein nên đạt 0,8 – 1,2g/kg/ngày đối với người lớn, tức là tỷ lệ này nên đạt tương đương 10 – 20% lượng calo của khẩu phần. Khoảng 45-65% lượng calo của bạn nên đến từ carbohydrate và phần còn lại nên đến từ chất béo.
Những người mắc bệnh thận đái tháo đường, một bệnh thận liên quan đến bệnh tiểu đường, thường cần ăn ít protein. Lượng protein khuyến nghị là khoảng 1g (hoặc ít hơn) cho mỗi kg trọng lượng cơ thể.
Bạn sẽ cần lời khuyên từ bác sĩ để xác định lượng protein bạn cần mỗi ngày. Quá nhiều protein có thể có hại cho thận của bạn. Nhưng quá ít lại dẫn đến suy dinh dưỡng và giảm cân ngoài ý muốn.
Protein cho người tiểu đường
Các loại thực phẩm giàu protein như cá, thịt gà, các sản phẩm từ đậu nành và phô mai. Tất cả đều được gọi là “thực phẩm giàu protein”. Chúng được gọi là “thịt” hoặc các “nhóm thực phẩm có chứa protein”. Sự khác biệt lớn nhất giữa các loại thực phẩm này là hàm lượng chất béo mà chúng cung cấp và đối với các protein chay thì liệu chúng cung cấp bao nhiêu carbohydrate.
Lựa chọn nguồn cung cấp protein
Protein từ thực vật
Thực phẩm protein từ thực vật không chỉ cung cấp protein tốt cho sức khỏe, mà còn cung cấp một lượng chất béo lành mạnh và chất xơ. Chúng khác nhau về lượng chất béo và carbohydrate. Vì vậy hãy chắc chắn tìm hiểu về loại thực phẩm đó trước khi tiêu thụ. Các loại protein từ thực vật có thể tham khảo danh sách dưới đây:
- Các loại đậu như đậu đen, đậu tây, đậu pinto
- Các sản phẩm từ đậu như đậu nướng và đậu nghiền
- Đậu lăng màu nâu, xanh lá cây hoặc vàng
- Các loại đậu như đậu mắt đen hoặc đậu Hà Lan
- Đậu nành
- Các loại hạt và dạng chế biến của chúng như bơ hạnh nhân, bơ điều hoặc bơ đậu phộng
- Đậu phụ
- Các thực phẩm chay giống thịt như: thịt gà chay, thịt bò chay, xúc xích chay,…
Cá và hải sản
- Bạn nên ăn cá ít nhất khoảng 2 lần 1 tuần
- Cá có nhiều axit béo omega-3 như cá ngừ Albacore, cá trích, cá thu, cá hồi vân, cá mòi và cá hồi
- Các loại cá khác bao gồm cá da trơn, cá tuyết, cá bơn, cá tuyết chấm đen, cá bơn sần sùi màu cam và cá rô phi
- Động vật có vỏ bao gồm nghêu, cua, tôm hùm, sò điệp, tôm thường, sò.
Gia cầm
Chọn thịt gia cầm không có da sẽ cung cấp ít chất béo bão hòa và cholesterol: Gà, gà tây, gà mái
Phô mai và trứng: phô mai giảm béo hoặc phô mai thường với số lượng nhỏ, trứng nguyên quả
Thịt bò, thịt lợn, thịt bê, thịt cừu
Tốt nhất là hạn chế ăn thịt đỏ (vì chúng thường có chất béo bão hòa), thịt chế biến sẵn như giăm bông, thịt xông khói và xúc xích (thường có nhiều chất béo bão hòa và muối). Nếu bạn quyết định ăn những thứ này, hãy chọn những phần tốt cho sức khỏe hơn đó là:
- Chọn các phần thịt bò được cắt tỉa phần mỡ bao gồm: sườn, thịt quay, thịt thăn khối, sườn, bít tết.
- Thịt bê: thịt thăn hoặc nướng
- Thịt lợn: thịt xông khói, thịt thăn, giăm bông
Đối với người tiểu đường, chế độ ăn cân bằng là quan trọng nhất. Lượng calo cung cấp từ thực phẩm cần được tính toán. Thịt đỏ nên được giảm, thay thế bằng thịt trắng và các nguồn đạm khác tốt cho sức khỏe hơn.
Trứng cần được ăn với số lượng giới hạn trong một tuần. Quan trọng nhất đừng quên kết hợp với hoạt động thể dục thể thao hàng ngày kết hợp với chế độ ăn uống nghỉ ngơi hợp lý sẽ có tác dụng tốt trong việc kiểm soát đường huyết và các biến chứng tiểu đường.